ძირითადი ფინანსური რჩევები სტარტაპებისთვის

ძლიერი ფინანსური ინფრასტრუქტურის ჩამოყალიბება ერთ-ერთი რთული ამოცანაა ახალი საქმიანობის წამოწყებისას. მთავარია, ამ კომპლექსურ გეგმას ადრეულ სტადიაზევე საკმარისი ყურადღება დავუთმოთ, რაც სამომავლოდ საქმეს შეგვიმსუბუქებს. სტარტაპის შემთხვევაში, ხშირად, არც ისე მსხვილი ბიუჯეტის მართვა გვიწევს და ფინანსური აქტივობების Excel-ის ფაილში მართვა შეგვიძლია, რაც განვითარებასთან ერთად იცვლება და სხვადასხვა ხელსაწყოს თუ თანამშრომლის დამატება გვიწევს. გთავაზობთ რამდენიმე მარტივ გზას, რაც სტარტაპის ფინანსების მართვაში პირველივე დღიდანვე დაგეხმარებათ:

მართული ხარჯი

მნიშვნელობა არ აქვს ბიზნესის ზომას და წლოვანებას, ხარჯი ყოველთვის არსებობს და თანაც მრავალი მიმართულების. პირველი ნაბიჯების გადადგმისას, შესაძლოა თანამშრომლის დაქირავება, ვინც ფინანსურ საკითხებს ყოველდღიურად მართავს, ბიუჯეტიდან გამომდინარე დაგვიანდეს. თუმცა, მნიშვნელოვანია საბუღალტრო პროგრამული უზრუნველყოფა, რაც შემოსავალს და გასავალს მართავს. ეს თავიდან აგვაცილებს, გადასახადების პროცესში რაიმე ცდომილებას, კომპანიისშიდა გაურკვევლობას და გაამარტივებს მომავალი პროფესიონალი ბუღალტრის საქმიანობას.

საგადასახადო გეგმა

სტარტაპის დამფუძნებელსა თუ მმართველს ინოვატორული აზროვნება მოეთხოვება, მის ძირითადი ნიშან-თვისებები კი, შესაძლოა სულაც არ იყოს ფინანსებთან ან იურიდულთან კავშირში. თუმცა, რთულია ბიზნესის მართვა, თუ ეს საკითხი სრულიად ბუნდოვანია მეწარმისთვის. საკმაოდ გამოსადეგი იქნება, თუ სათავეში მყოფი პირი რამდენიმე კონსულტაციას გაივლის პროფესიონალებთან, მათთან ერთად წინასწარ შეადგენს საგადასახადო გეგმას, რაც საგრძნობლად შეამცირებს ან აღმოფხვრის ბიზნესის ვალს, დაზოგავს ფულს და რაც მთავარია აარიდებს ლეგალურ შეცდომებს. 

პირადი და ბიზნესის ფინანსები დაყოფა

აუცილებელია პირადი და ბიზნესის ფინანსები ერთმანეთისგან სრული გამოყოფა. არ გააერთიანოთ ანგარიშები. თუკი ბიზნესს თქვენი ჯიბიდან მოახმართ თანხას, აუცილებლად აღნიშნეთ. ასევე, არ გამოიყენოთ ბიზნესის თანხა პირადი მიზნებისთვის. ამასთანავე, განსაზღვრეთ საკუთარი პოზიცია ბიზნესში და არც საკუთარი თავისთვის ხელფასის გადახდა გამოგრჩეთ. განსაკუთრებით ყურადსაღებია, თუ ბიზნესს საკმაო მოცულობის ვალი აქვს, დარწმუნდეთ, რომ თავად მოახერხებს მის დაფარვას და პირადი ხარჯების გაწევა არ მოგიწევთ. ამ და სხვა დეტალებთან დაკავშირებით, Igal-ის პროფესიონალ ეკონომისტთან აუდიტორთან ან ბუღალტერთან შეგიძლიათ გაიაროთ კონსულტაცია,

ხარჯის შემცირება

ბიზნესის წამოწყებისას, ხარჯების შემცირება ყოველთვის კარგი იდეაა, როდესაც საქმე პროდუქტის/სერვისის ხარისხს არ ეხება. დაფიქრდით, რა სარგებლობის მოტანა შეუძლია ქალაქის ცენტრში მდიდრული ოფისის ქირაობას ან სხვა ფუფუნების დეტალებს. ფოკუსირდით, ისეთ ელემენტებზე, რაც ბიზნესს განვითარებაში ეხმარება და შემდეგ საფეხურზე გადაჰყავს. ხარჯების შემცირების ალტერნატივა ყველა საკითხში არსებობს, ოფისის მაგალითზე, შეგიძლიათ საერთო სამუშაო სივრცეში მოეწყოთ ან თავდაპირველად დისტანციურად იმუშაოთ.

ფინანსური მიზნები

დიდი მიზნის მისაღწევად, მისი პატარ-პატარა ნაბიჯებად დაყოფა გვეხმარება. ასევე უნდა დავანაწევროთ ფინანსური მიზნებიც, რომელიც მიღწევადი და გაზომვადი, რაც მთავარია რეალისტური იქნება.

ყოველთვიური, კვირეული, დღიური შემოსავლის გეგმის არსებობაც კი გვეხმარება მდგრადად განვითარებაში და ნათლად გვანახებს, რა კორექტირების შეტანა გვჭირდება წარმატების მისაღწევად.

აუდიტორთა და იურისტთა საერთაშორისო ჯგუფი IGAL ყველა იმ საჭირო სერვისს გთავაზობთ, რაც სტარტაპს ეფექტურ დაგეგმვასა და გამართულ ფუნქციონირებაში ეხმარება.

აუდიტის ისტორია, მნიშვნელობა და როლი

როდესაც უძველეს პროფესიებზე ვფიქრობთ, სავარაუდოდ გავიხსენებთ მუსიკოსს, მშენებელს, ექიმს, მეზღაპრეს ან მკერავს. გარდა ზემოთ ჩამოთვლილისა, დღესდღეობით მნიშვნელოვანი ინსტიტუტი, როგორიც აუდიტია, ცივილიზაციის საწყის ეტაპზევე გვხვდება, ისევე როგორ ბუღალტერია. მისი არსებობა დასტურდება ყველა უძველეს კულტურაში, როგორიცაა საბერძნეთი, ეგვიპტე, ინდოეთი, გაერთიანებული სამეფო და მესოპოტამია. ამ გზით კონტროლდებოდა მოსახლეობის ანგარიშები.

რა საკვირველია, უძველეს დროში ანგარიშის მეთოდები საკმაოდ დაუხვეწავი და ზეპირსიტყვიერი იყო. სწორედ ამიტომ, ტერმინი აუდიტი, ლათინური სიტყვა ‘’Audire’’-დან წარმოიშვა, რაც მოსმენას ნიშნავს, აუდიტის პროცესი ასე გამოიყურებოდა- აუდიტი პასუხისმგებელი პირისგან ვერბალურ მოხსენებას ისმენდა და ადრესატთან ასევე სიტყვიერად ადასტურებდა მთხრობელის აკურატულობას. წლების მანძილზე, თანდათან წერილობითი დოკუმენტები გახდა საჭირო.

აუდიტის ისტორიაში, ისევე როგორც სხვა არაერთ დარგში, გადამწყვეტი პერიოდი მე-15 საუკუნის ბოლოს დადგა, რისი ბიძგიც რენესანსის დროს იტალიაში კომერციის აღორძინებამ გამოიწვია.

შემდეგი მნიშვნელოვანი ეტაპი ინგლისში ინდუსტრიულმა რევოლუციამ გამოიწვია, დაიწყო მასობრივი წარმოება, რამაც მნიშვნელოვნად გააფართოვა ვაჭრობის ტრანზაქციების მოცულობა, გაზარდა ფულის ბრუნვა და ჩვეულებრივი მოვაჭრეც კი იძულებული გახდა სხვებთან ეთანამშრომლა და ფინანსები მაღალ დონეზე ეკონტროლებინა. აუდიტის როლი კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი გახდა, რაც კიდევ მე-19 საუკუნეში კიდევ უფრო განვითარდა.

სხვადასხვა წყაროებზე დაყრდნობით, მე-20 საუკუნემდე აუდიტის მთავარი მიზანი, ბიზნესის ფინანსურ სისტემაზე და ჩანაწერებზე ინფორმაციის მოპოვება იყო. დღევანდელ დროში კი, აუდიტი გაცილებით ფართო საკითხებს შეეხო, მათ შორის უსაფრთხოებას, ინფორმაციული სისტემების განხორციელებას, ხარისხს და გარემოს დაცვის საკითხებს.

მნიშვნელოვანი თარიღია 1923 წლის იანვარი, როდესაც ბუღალტერთა და აუდიტორთა პირველი ბრიტანული ასოციაცია ჩამოყალიბდა, სადაც პიროვნებას მხოლოდ შესაბამისი გამოცდების ჩაბარების შემდგომ შეეძლო მუშაობის დაწყება.

დიდი საწარმოების და საპარტნიორო ფირმების ჩამოყალიბებამ საბუღალტრო სისტემა გააუმჯობესა. პირველად, ბრიტანულმა კომპანიებმა აუქციონერებს დაანახეს, რომ დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი აუდიტი,მხოლოდ და მხოლოდ მათ ინტერესებს იცავდა. მსგავსმა მიდგომამ პირდაპირი ეფექტი იქონია აუდიტის აღორძინებაზე და დღეს მის გარეშე კომპანიის ფუნქციონირება წარმოუდგენელია.

აუდიტის მნიშვნელობა გაზვიადებული ისტორიის არცერთ ეტაპზე არაა, თუმცა დღეს, პროფესიონალი აუდიტი არა მხოლოდ პრობლემური საკითხის აღმოფხვრაში გვეხმარება, არამედ კომპანიის გაუმჯობესებაში შეაქვს წვლილი. მართალია, ხშირად ფინანსური აუდიტის ჩატარების მთავარი მიზეზი იურიდიული მხარეა, თუმცა აღსანიშნია ფსიქოლოგიური ასპექტიც სხვადასხვა ობიექტებთან გარიგებისას, როგორიცაა ბანკები, კლიენტები თუ მეწილეები. რეგულარული აუდიტის ჩატარება მეტ თავდაჯერებულობას გამოგვიმუშავებს, როგორც სამსახურეობრივ ურთიერთობებში, ასევე სამთავრობო ინსტიტუტებთან. 

კომპანია აუდიტორთა და იურისტთა საერთაშორისო ჯგუფი- IGAL, გთავაზობთ მომსახურების ფართო სპექტრს, რომელიც მრავალწლიანი გამოცდილების შედეგად, უმაღლეს ხარისხს გთავაზობთ თქვენი ბიზნესის პრობლემების გადაჭრასა თუ განვითარებაში.

რომელი საქმიანობები შეჩერდა საგანგებო მდგომარეობის განმავლობაში?

ახალი კორონავირუსით გამოწვეულპანდემიასთან დაკავშირებით, საქართველოში 2020 წლის 21 მარტს გამოცხადდა საგანგებო მდგომარეობა. პრეზიდენტის დეკრეტით მთავრობას მიეცა უფლება, საჭიროების შემთხვევაში შეზღუდოს საქართველოს კონსტიტუციით განსაზღვრული ზოგიერთი უფლება. 2020 წლის 30 მარტის №204 დადგენილებით დაწესდა დამატებითი რეგულაციები მთელი ქვეყნის მასშტაბით.

საგანგებო მდგომარეობის ვადით ჩერდება ყველა ეკონომიკური საქმიანობა, გარდა:

• სამედიცინო დაწესებულების საქმიანობისა;

• სურსათის/ცხოველის საკვების, ცხოველის, ცხოველური და მცენარეული პროდუქტების, ვეტერინარული პრეპარატების, პესტიციდებისა და აგროქიმიკატების, სათესლე და სარგავი მასალების საცალო რეალიზაციისა, ასევე მათი წარმოების, შენახვის, საბითუმო ვაჭრობისა და დისტრიბუციის, სურსათის შესაფუთი მასალების/ტარის წარმოებისა;

• წისქვილების, პურ-ფუნთუშეულის საცხობების, რძის მიღება-გადამუშავების საწარმოების საქმიანობისა;

• ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზის, წყლის წარმოებისა/გადაცემისა/განაწილებისა/მიწოდებისა, ბენზინის, დიზელის, თხევადი აირის მიწოდებისა, ასევე სატელეკომუნიკაციო, საფოსტო და ნარჩენების მართვასთან დაკავშირებული მომსახურების მიწოდებისა;

• კომერციული ბანკების საქმიანობისა;

• იმ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერებისა და მათი აგენტების საქმიანობისა, რომლებიც აწვდიან მომსახურებას თვითმომსახურების კიოსკების მეშვეობით;

• საგადახდო სისტემის ოპერატორების საქმიანობისა;

• ბანკომატების, თვითმომსახურების კიოსკებისა და პოსტერმინალების უწყვეტი ფუნქციონირებისათვის საჭირო საქმიანობისა;

• მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების საქმიანობისა;

• საბანკო-საფინანსო პროდუქტების/მომსახურების დისტანციური არხებით მიწოდებისა/რეალიზაციისა;

• სამედიცინო დანიშნულების საქონლის, ფარმაცევტული პროდუქტის წარმოებისა/დისტრიბუციისა/რეალიზაციისა;

• სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოების ჩატარებასა და მეცხოველეობასთან/მეფრინველეობასთან დაკავშირებული საქმიანობისა;

• მსუბუქი ავტომობილით – ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაადგილებით მომსახურებისა;

• საკვები პროდუქტის, სურსათისა და სამედიცინო დანიშნულების საქონლის/ფარმაცევტული პროდუქტის მიტანის მომსახურებისა (ე.წ. „დელივერი სერვისი“);

• კერძო დაცვითი საქმიანობისა;

• საადვოკატო საქმიანობისა;

• ავტოტექმომსახურების გამწევი სუბიექტების საქმიანობისა;

• პრესის ჯიხურებისა;

• ნავთობის და გაზის მოპოვებისა, გადამუშავებისა;

• ნებისმიერი ეკონომიკური საქმიანობისა, თუ იგი ხორციელდება დისტანციურად მხოლოდ სახლიდან (სახლიდან გაუსვლელად);

• საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია, დამატებით განსაზღვროს იმ ეკონომიკური საქმიანობების ან/და ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი ობიექტების/მეწარმე სუბიექტების ჩამონათვალი, რომლებიც არ იზღუდება და რომელთა ფუნქციონირებაც აუცილებელია საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში.

საქართველოს 2020 წლის 01 აპრილის №211 დადგენილებით განისაზღვრა ეკონომიკური საქმიანობები, რომლებიც არ იზღუდება საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში. მაგალითად, ასეთ საქმიანობებს განეკუთვნება სამაცივრე მეურნეობები, საბაჟო საწყობები, ცხოველთა სასაკლაოები, სურსათისა და ცხოველთა საკვების ლაბორატორიები, სადეზინფექციო მომსახურების ცენტრები, სასათბურე მეურნეობები, საირიგაციო/სამელიორაციო სისტემების მშენებლობა (სრული სია იხილეთ თანდართულ ფაილში). საგანგებო მდგომარეობის ვადით იკრძალება ღვინისა და ყურძნისეული წარმოშობის სხვა ალკოჰოლიანი სასმლის, აგრეთვე სპირტიანი სასმლისა და ლუდის სარეალიზაციო ობიექტების ფუნქციონირება. საგანგებო მდგომარეობის ვადით რესტორნების, საზოგადოებრივი კვების ობიექტების, საწარმოებში/ორგანიზაციებში არსებული კვების ობიექტების საქმიანობა დასაშვებია მხოლოდ ადგილზე მიტანის ან პროდუქტის სატრანსპორტო საშუალებით გატანის (ე. წ. „დრაივის“) მომსახურებით სარეალიზაციო სივრცეში მომხმარებლის დაშვების გარეშე. შენიშვნა: დაშვებული ეკონომიკური საქმიანობის სპეციფიკის გათვალისწინებით, დისტანციური მუშაობა გულისხმობს სახლიდან მუშაობას, ხოლო კრიტიკულად აუცილებელ შემთხვევებში, ასევე სამუშაო ადგილიდან („სამსახურიდან, ოფისიდან“, მაგრამ არა უმეტეს 5 ადამიანისა). დამატებით, 2020 წლის 01 აპრილის საქართველოს მთავრობის №209 დადგენილებით დამტკიცდა ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი 70-მდე მეწარმე სუბიექტების ჩამონათვალი, რომელთაც არ ეზღუდებათ ფუნქციონირება საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში.