რომელი საქმიანობები შეჩერდა საგანგებო მდგომარეობის განმავლობაში?

ახალი კორონავირუსით გამოწვეულპანდემიასთან დაკავშირებით, საქართველოში 2020 წლის 21 მარტს გამოცხადდა საგანგებო მდგომარეობა. პრეზიდენტის დეკრეტით მთავრობას მიეცა უფლება, საჭიროების შემთხვევაში შეზღუდოს საქართველოს კონსტიტუციით განსაზღვრული ზოგიერთი უფლება. 2020 წლის 30 მარტის №204 დადგენილებით დაწესდა დამატებითი რეგულაციები მთელი ქვეყნის მასშტაბით.

საგანგებო მდგომარეობის ვადით ჩერდება ყველა ეკონომიკური საქმიანობა, გარდა:

• სამედიცინო დაწესებულების საქმიანობისა;

• სურსათის/ცხოველის საკვების, ცხოველის, ცხოველური და მცენარეული პროდუქტების, ვეტერინარული პრეპარატების, პესტიციდებისა და აგროქიმიკატების, სათესლე და სარგავი მასალების საცალო რეალიზაციისა, ასევე მათი წარმოების, შენახვის, საბითუმო ვაჭრობისა და დისტრიბუციის, სურსათის შესაფუთი მასალების/ტარის წარმოებისა;

• წისქვილების, პურ-ფუნთუშეულის საცხობების, რძის მიღება-გადამუშავების საწარმოების საქმიანობისა;

• ელექტროენერგიის, ბუნებრივი გაზის, წყლის წარმოებისა/გადაცემისა/განაწილებისა/მიწოდებისა, ბენზინის, დიზელის, თხევადი აირის მიწოდებისა, ასევე სატელეკომუნიკაციო, საფოსტო და ნარჩენების მართვასთან დაკავშირებული მომსახურების მიწოდებისა;

• კომერციული ბანკების საქმიანობისა;

• იმ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერებისა და მათი აგენტების საქმიანობისა, რომლებიც აწვდიან მომსახურებას თვითმომსახურების კიოსკების მეშვეობით;

• საგადახდო სისტემის ოპერატორების საქმიანობისა;

• ბანკომატების, თვითმომსახურების კიოსკებისა და პოსტერმინალების უწყვეტი ფუნქციონირებისათვის საჭირო საქმიანობისა;

• მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების საქმიანობისა;

• საბანკო-საფინანსო პროდუქტების/მომსახურების დისტანციური არხებით მიწოდებისა/რეალიზაციისა;

• სამედიცინო დანიშნულების საქონლის, ფარმაცევტული პროდუქტის წარმოებისა/დისტრიბუციისა/რეალიზაციისა;

• სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოების ჩატარებასა და მეცხოველეობასთან/მეფრინველეობასთან დაკავშირებული საქმიანობისა;

• მსუბუქი ავტომობილით – ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაადგილებით მომსახურებისა;

• საკვები პროდუქტის, სურსათისა და სამედიცინო დანიშნულების საქონლის/ფარმაცევტული პროდუქტის მიტანის მომსახურებისა (ე.წ. „დელივერი სერვისი“);

• კერძო დაცვითი საქმიანობისა;

• საადვოკატო საქმიანობისა;

• ავტოტექმომსახურების გამწევი სუბიექტების საქმიანობისა;

• პრესის ჯიხურებისა;

• ნავთობის და გაზის მოპოვებისა, გადამუშავებისა;

• ნებისმიერი ეკონომიკური საქმიანობისა, თუ იგი ხორციელდება დისტანციურად მხოლოდ სახლიდან (სახლიდან გაუსვლელად);

• საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია, დამატებით განსაზღვროს იმ ეკონომიკური საქმიანობების ან/და ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი ობიექტების/მეწარმე სუბიექტების ჩამონათვალი, რომლებიც არ იზღუდება და რომელთა ფუნქციონირებაც აუცილებელია საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში.

საქართველოს 2020 წლის 01 აპრილის №211 დადგენილებით განისაზღვრა ეკონომიკური საქმიანობები, რომლებიც არ იზღუდება საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში. მაგალითად, ასეთ საქმიანობებს განეკუთვნება სამაცივრე მეურნეობები, საბაჟო საწყობები, ცხოველთა სასაკლაოები, სურსათისა და ცხოველთა საკვების ლაბორატორიები, სადეზინფექციო მომსახურების ცენტრები, სასათბურე მეურნეობები, საირიგაციო/სამელიორაციო სისტემების მშენებლობა (სრული სია იხილეთ თანდართულ ფაილში). საგანგებო მდგომარეობის ვადით იკრძალება ღვინისა და ყურძნისეული წარმოშობის სხვა ალკოჰოლიანი სასმლის, აგრეთვე სპირტიანი სასმლისა და ლუდის სარეალიზაციო ობიექტების ფუნქციონირება. საგანგებო მდგომარეობის ვადით რესტორნების, საზოგადოებრივი კვების ობიექტების, საწარმოებში/ორგანიზაციებში არსებული კვების ობიექტების საქმიანობა დასაშვებია მხოლოდ ადგილზე მიტანის ან პროდუქტის სატრანსპორტო საშუალებით გატანის (ე. წ. „დრაივის“) მომსახურებით სარეალიზაციო სივრცეში მომხმარებლის დაშვების გარეშე. შენიშვნა: დაშვებული ეკონომიკური საქმიანობის სპეციფიკის გათვალისწინებით, დისტანციური მუშაობა გულისხმობს სახლიდან მუშაობას, ხოლო კრიტიკულად აუცილებელ შემთხვევებში, ასევე სამუშაო ადგილიდან („სამსახურიდან, ოფისიდან“, მაგრამ არა უმეტეს 5 ადამიანისა). დამატებით, 2020 წლის 01 აპრილის საქართველოს მთავრობის №209 დადგენილებით დამტკიცდა ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი 70-მდე მეწარმე სუბიექტების ჩამონათვალი, რომელთაც არ ეზღუდებათ ფუნქციონირება საგანგებო მდგომარეობის პერიოდში.

აუდიტორული მომსახურების ეტაპები

აუდიტორული მომსახურება ინდივიდუალურია თითოეული ორგანიზაციისთვის. პირველ რიგში ეს დამოკიდებულია კომპანიის სიდიდეზე და საქმიანობის სპეციფიკაზე. კომპანიას კონკრეტულ ეტაპზე შეიძლება დასჭირდეს სხვადასხვა სერვისი: ფინანსური აუდიტი, საგადასახადო აუდიტი, ბუღალტრული ან იურიდიული მომსახურება.

პირველ ეტაპზე ხდება აუდიტორების გუნდის შექმნა. თუ ორგანიზაცია პირველად სარგებლობს ამ მომსახურებით  - იურიდიული კონსულტაციაც საჭიროა.

იურისტის მიზანია - გაეცნოს დოკუმენტაციებს, ხელშეკრულებებს, კომპანიის აქციონერების (არსებობის შემთხვევაში) შეხვედრების ჩატარების პროცედურებს, ასევე ორგანიზაციის ფინანსური საქმიანობის სხვა დეტალებს. შემდგომში ადვოკატი მონაწილეობას  იღებს წერილობითი დასკვნის შედგენასა და კონტროლში.

აუდიტორული მომსახურების დაწყებამდე გუნდი ეწვევა კომპანიის ოფისს ბიზნესის მუშაობის თავისებურებებში გასარკვევად, შეისწავლის იმ რისკ-ფაქტორებს რაც ახლავს მას და შეუთანხმდება კლიენ კომპანიას ერთობლივ მუშაობის გეგმაზე.

შემდგომ ეტაპზე აუდიტორების გუნდი უშუალოდ შემოწმებაზე გადადის. შესაძლებელია დასჭირდეს კომპანიის ფინანსებთან დაკავშირებული ყველა თანამშრომელთან გასაუბრება, მათ შორის მთავარ ბუღალტერთანაც.

აუდიტის ჩატარება კომპანიას საშუალებას აძლევს სამართლიანად და ობიექტურად წარადგინოს  საკუთარი მდგომარეობა დამფუძნებლების, ინვესტორებისა და კრედიტორების წინაშე და მიიღოს მეტი ნდობა მათი მხრიდან.

ბოლო ეტაპზე ხდება დასკვნის შედგენა და დამტკიცება, კომპანიას გადაეცემა საერთაშორისო სტანდარტებით განსაზღვრული ფორმის აუდიტორული დასკვნა. აუდიტის დასკვნაში მოცემული კომპანიის ყველა ხარვეზი და რეკომენდაცია მათ გამოსასწორებლად.

საგადასახადო აუდიტი: როდის და რატომ არის საჭირო

საგადასახადო აუდიტი - ნებისმიერი კომპანიის ცხოვრებაში არც ისეთი სასიამოვნო მომენტია. თუმცა არსებობს გზა კომპანია მოემზადოს და თავი აარიდოს ჯარიმებს, ამისათვის კი საჭიროა დამოუკიდებელი შიდა აუდიტის ჩატარება: ნებისმიერი საგადასახადო პრობლემებისა ან დოკუმენტაციებში უზუსტობების წინასწარ დადგენა და გამოსწორება.

საგადასახადო აუდიტი წარმოადგენს კომპანიის ბუღალტრული აღრიცხვის, საგადასახადო ვალდებულებების აღიარებისა და ბიუჯეტთან ანაგარიშსწორების, ქვეყნის კანონმდებლობასთან შესაბამისობის შემოწმებას. ამისათვის აუდიტორული კომპანია ამოწმებს შესაბამის საგადასახადო დეკლარაციების წარდგენის დროულობასა და სისწორეს, უზრუნველყოფს რისკის შეფასებასა და საგადასახადო საკითხებთან დაკავშირებით კლიენტს უწევს კონსულტაციას.

საგადასახადო აუდიტის მიზანია კომპანია დაიცვას შესაძლო ჯარიმებისგან და კანონის დარღვევის შედეგად გათვალისწინებული სხვა სანქციებისგან. აუდიტორიული კომპანიები, რომელიც ახორციელებენ საგადასახადო აუდიტს, ამოწმებენ კომპანიის ფინანსურ ანგარიშგებას და ავლენენ შესაძლო უზუსტობებს, რომელიც შეიძლება ეწინააღმდეგებოდეს კანონმდებლობას. ეს უზუსტობები შეიძლება გაჩნდეს ბუღალტრების არასაკმარისი პროფესიონალიზმის ან კანონში ხშირი ცვლილებების გამო.

საგადასახადო აუდიტის ჩატარება განსაკუთრებით მიზანშეწონილია მსხვილ კომპანიებში, სადაც დოკუმენტაციის დიდი მოცულობაა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს რიგი უზუსტობები. თუმცა საშუალო და მცირე ბიზნესისათვის აუდიტი არანაკლებ საჭიროა სისტემის ოპტიმიზაციის მიზნით.

მცირე და საშუალო ბიზნესის საგადასახადო აუდიტის მიზანია - ხარჯების ოპტიმიზაცია. ნებისმიერ შემთხვევაში კომპანიამ უნდა შეარჩიოს საგადასახადო შემოწმების ის ვარიანტი, რომელიც კონკრეტულ სიტუაციაში შეესაბამება კომპანიის საქმიანობას და ითვალისწინებს ბიზნესის სპეციფიკას.

ჩატარებული აუდიტის შედეგად წარდგენილ ანგარიშში მოყვანილი იქნება გამოვლენილი ხარვეზები და მათ გამოსწორებასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები. შედეგად  - მინიმუმამდე მცირდება კომპანიის საგადასახადო რისკი, გადასახადების ოპტიმიზაცია კი სამომავლო ფინანსებს ზოგავს და  ამცირებს არასასურველ ხარჯებს.